Та бүхний энэ өдрийн амар амгаланг айлтгая. Япон Улсаас Монгол Улсад сууж байгаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Кобаяши Хироюки байна. Өнгөрсөн жилийн 12 дугаар сарын 20-ны өдөр Япон Улсаас Монгол Улсад суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайдаар томилогдож ирснээс хойш даруй 8 сар өнгөрчээ.
Дефакто газет сонинд мэндчилгээ дэвшүүлэх боломж олдсоноор өнгөрсөн 8 сарын хугацаанд юу хийснээ эргэн харъя гэж бодож байна. Шинэ төрлийн корона вирус (Covid-19)-ын халдвар дэлхий даяар тархсанаар Монгол Улсын нийгэм, эдийн засагт ч томоохон цохилт өгч байна. Өнөөдрийг хүртэл гадаад улсаас Монголд ирсэн Монгол Улсын иргэн болон гадаад иргэдийн дотор корона вирусын халдвар авсан хүний тоо нийт 298 хүн (8-р сарын 24-ний байдлаар) болсон байна. Монгол Улсын Засгийн газар (Улсын онцгой комисс) корона вирусын тархалтын эсрэг хилийн арга хэмжээг шуурхай зохион байгуулж чангатгаснаар корона вирусыг улс дотроо алдаагүй ба нас барсан тохиолдол гараагүй байна. Монголын холбогдох албаны зарим хүмүүс Монгол Улсын эрүүл мэндийн нөхцөл байдалд корона вирусын халдварын тоо ихээр нэмэгдвэл арга хэмжээ авч чадахгүй болох вий хэмээн болгоомжилж байна. Харин 2003 онд тархсан амьсгалын замын хүнд хэлбэрийн цочмог хам шинж (САРС) өвчний эсрэг Монгол Улс оновчтой арга хэмжээ авч чадсан туршлагатай тул уг өвчний тухайд ч арга хэмжээ авч чадна гэсэн итгэлтэй буйгаа илэрхийлэх хүмүүс мөн байсан.
Өнөөдөр Монгол Улс олон улсын бүх нислэгээ зогсоож, зарим онцгой тохиолдлоос бусад үед гадаад иргэдийг хилээр орох, гарахыг хориглосон байгаа. Тиймээс Япон, Монгол хоёр улсын хооронд зорчих боломжгүй байна. Ийм нөхцөл байдалд Монгол Улсын Засгийн газар гадаадад байгаа иргэдээ татан авахын тулд Японоос гадна бусад улс руу тусгай үүргийн онгоц нисгэж байна. Япон Улс руу нисэх тусгай үүргийн нислэг үйлдэх үед Монгол Улсад ажиллаж амьдарч байгаа Япон иргэдээс нутаг буцах хүсэлтийг хүлээн авч анхаарч ажиллаж байна.
Монгол Улсын Засгийн газар шинэ корона вирусын тархалтын эсрэг авах арга хэмжээгээ сулруулалгүй энэ жилийн 6 дугаар сарын 24-ний өдөр УИХ-ын 8 дахь удаагийн сонгуулийг зохион байгуулж, эрх баригч МАН ялалт байгуулж, УИХ-д 62 суудал авлаа. 1989 оны сүүлээр эхэлсэн Монголын ардчилсан хөдөлгөөнөөс хойш 30 жил өнгөрчээ. Энэ хугацаанд Монголын ардчилалд алдаа оноо байгаа хэдий ч алхам алхмаар ардчилал төлөвшиж байна гэж бодож байна. Энэ удаагийн сонгуульд улс төрийн 13 нам, 4 эвсэл, нийт 606 хүн нэр дэвшиж, сонгогчдын 73.6% нь саналаа өгсөн. Улс төрийн санаачлага өндөртэйгөөр энэ удаагийн сонгуульд оролцсон нийт нэр дэвшигч болон сонгогч Та бүхэнд баяр хүргэе. Мөн Монгол Улсын иргэдийн саналаар сонгогдсон УИХ-ын гишүүд болон төрийн эрх барих хариуцлагатай үүрэг хүлээсэн МАН-ын ажил үйлсэд өндөр амжилт хүсэн ерөөе. Дэлхийн улс бүр шинэ төрлийн корона вирусын тархалтын эсрэг тэмцэж, түүний нөлөөгөөр үүссэн хүнд нөхцөл байдлаас гарахын тулд бүхий л чадлаа дайчлан ажиллаж байна. Энэ хүчин чармайлтыг үр дүнтэй болоход олон улсын хамтын нийгэмлэг дэх холбоо харилцаа, хамтын ажиллагаа зайлшгүй шаардлагатай. Япон, Монгол хоёр улсын холбоо харилцаа, хамтын ажиллагаа нь корона вирус (Covid-19)-ын тархалтыг нэн даруй зогсоож, дэлхийн эдийн засгийг сэргээхэд хувь нэмрээ оруулна гэдэгт найдаж байна.
Япон, Монгол хоёр Улсын Засгийн газар хоорондын Хөгжлийн хамтын ажиллагааны төслийн хүрээнд Япон Улсын Засгийн газрын иенийн хөнгөлөлттэй зээлээр баригдсан “Улаанбаатар хотын олон улсын нисэх онгоцны шинэ буудал”-ыг нээж ажиллуулах, мөн Япон Улсын Засгийн газрын буцалтгүй тусламжаар баригдсан Монгол Улсын АШУҮИС-ийн харьяа “Монгол-Японы эмнэлэг”-ийн үйл ажиллагааг тогтвортой авч явах гэсэн 2 тодорхой асуудал байна.
“Улаанбаатар хотын олон улсын нисэх онгоцны шинэ буудал”-ын тухайд 7 сарын 1-ний өдөр үйл ажиллагаагаа нээж, эхлүүлэхээр зорьж бэлтгэл ажлуудыг хийж ирсэн боловч Ковид-19-ын эсрэг авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээтэй холбоотойгоор нээлтийн бэлтгэлд зайлшгүй шаардлагатай Япон зэрэг гадаадын мэргэжилтнүүд Монголд ирэх боломжгүй нөхцөл байдал хэвээр байна. Тиймээс “Улаанбаатар хотын олон улсын нисэх онгоцны шинэ буудал”-ын нээлтийн хугацаа хойшлох төлөвтэй байна. Ковид-19-ын эсрэг авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээ нь шинэ нисэх онгоцны буудал төдийгүй Монголын дотоодын олон төсөл, хөтөлбөрүүдэд нөлөө үзүүлж байна. Ямартай ч олон улсын хуваарьт нислэгүүд эхлэхгүй бол шинэ нисэх онгоцны буудал нээлтээ хийж, үйл ажиллагаагаа эхлүүлсэн ч ач холбогдол бага юм.
“Монгол-Японы эмнэлэг”-ийн хувьд, тус эмнэлгийн үйл ажиллагааг явуулах, тоног төхөөрөмж худалдан авах хөрөнгө 2020 оны Монгол Улсын төсөвт бүрэн ороогүй тул эмнэлгийн үйл ажиллагааг үргэлжлүүлэх боломжгүй болох нөхцөл байдал үүсээд байсан. Харин Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх, Шадар сайд асан Ө.Энхтүвшин, БСШУС-ын сайд асан Ё.Баатарбилэг, ЭМ-ийн сайд асан Д.Сарангэрэл, Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар нарын хүчин чармайлтаар уг асуудал шийдэгдсэн. Мөн Дэлхийн банкнаас Монгол Улсын Засгийн газарт үзүүлж буй зээлийн зарим хөрөнгөөр тус эмнэлэгт шаардлагатай эмчилгээний тоног төхөөрөмжийг бүрдүүлнэ. Японы Засгийн газар мөн тус эмнэлгийн үйл ажиллагааны зохистой хэрэгжилтийг хангах үүднээс тоног төхөөрөмжийн тусламж, “ЖАЙКА”-ийн техникийн хамтын ажиллагаагаар дамжуулан уг эмнэлгийг бүрэн хүчин чадлаараа ажиллахад нь цаашид ч дэмжин ажиллана. Монголд хамгийн өндөр түвшний эрүүл мэндийн тоног төхөөрөмжийг бүрдүүлсэн тус эмнэлэг нь Ковид-19-ын тархалтын эсрэг авах арга хэмжээг хэрэгжүүлэхэд, Монголд хамгийн өндөр түвшний эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг үзүүлж чадах эмнэлэг болохыг хүсэж байна.
Монгол Улсын шинэ Засгийн газар шинэ төрлийн корона вирусын тархалтын намжилтыг тооцоолж, эдийн засгийг хөгжүүлэх идэвхтэй бодлогыг хэрэгжүүлнэ гэж бодож байна. Тэр үед гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт өмнөхөөсөө ч илүү нэн шаардлагатай болно гэж бодож байна. Шинэ УИХ болон Засгийн газар гадаадын хөрөнгө оруулалтын таатай орчинг бүрдүүлж ажиллана гэдэгт найдаж байна. Миний бие мөн Монголын шинэ сэтгэл татам зүйлийг олж, Японы ард түмэнд танилцуулах хүсэлтэй байна.
Би Монголд томилогдож ирснийхээ дараа Монголын аж ахуйн нэгжүүдийн үйл ажиллагаатай танилцаж, менежментийн талаар санал бодлоо солилцож, өмнө нь хоёр удаа Монголд ажиллаж байхдаа мэдэрч байгаагүй томоохон нөөц боломж Монголд байгааг хараад сэтгэл догдлож байна.
2020.08.25
Кобаяши Хироюки