“Нортон дарсанд Аргентины гал цогтой байдал, Европын давтагдашгүй чанар шингэсэн”
Монголчуудын дарсны хэрэглээ жилээс жилд өссөөр байна. Өмнө нь баярын ширээнд хааяа нэг үзэгддэг дарсыг өдгөө жирийн өдрүүдэд хоолны дараа уухад тохиромжтой унд хэмээн үздэг болжээ. Мөн чанартай дарсны төрөл, тоо улам бүр өсөж тэр хэмжээгээр эрэлт ихсэж гоо зүй, эрүүл мэнд талаас нь хэрэглэх байнгын хэрэглэгчид ч нэмэгдэх болсон.
Дэлхийн сайн чанарын, алдартай дарсны төрлүүдийг Монголын хэрэглэгчдэд хүргэдэг World wine нь Аргентин улсын алдарт Нортон (Norton) дарсыг танилцууллаа. Уг дарсны танилцуулга үдэшлэгт Аргентин улсын дарсны мэргэжилтэн “Bodega Norton” компанийн Ази Европын экспорт хариуцсан менежер Ноён Майкл Мюллер хүрэлцэн ирсэн бөгөөд түүнтэй Нортон дарсны онцлог болон дарсны хэрэглээний талаар сонирхолтой яриа өрнүүллээ.
– Нортон дарсны түүхээс хоёулаа яриагаа эхэлье.
Нортон гэдэг нэрийг сонсоход Аргентин үг биш байгаа нь үүнийг анх нээсэн хүн Англи эр байсантай холбоотой. Жэймс Нортон нь Англиас Аргентин улсад ирсэн, галт тэрэгний инженер залуу байсан. Тэрээр аргентин бүсгүйтэй гэрлэж тус улсад үнэхээр хайртай болсон гэдэг. Мөн Жэймс дарсанд дуртай нэгэн байсан учир 1895 онд Нортон дарсаа хийж эхэлжээ. Тэгэхээр Нортон дарс нь 124 жилийн түүхтэй юм.
Бидний бүтээгдэхүүн цор ганц, жинхэнэ аргентин дарсны онцгой амтыг агуулсан байдаг.
Гэхдээ Аргентин улсын дарсны үйлдвэрлэл 1860 оноос эхтэй гэж үздэг. Аргентиний дарсны усан үзмийн тариалалтаараа хамгийн алдартай Mendosa бүс нутагт Нортон дарсны ургацын талбай байдаг. Нортон гэр бүлийн бизнес болох дарсны үйлдвэрлэлээ 100 гаруй турш эрхлэн явуулсаар эдлэн болон дарсны үйлдвэрээ Австрийн үнэт чулууны бизнес эрхлэгч Гернот Лангест Swarovski-д худалдсан байдаг. Тус эрхэм Аргентин улсад дарсны бизнес урт хугацаанд хөгжих боломж байгааг олж харсан бөгөөд дарсны үйлдвэрлэлд хөрөнгө оруулсан анхны гадаад хүн болсон юм. Тэрээр дарсны чанарт маш их анхаардаг нэгэн байсан.
– Нортон дарсны бусдаас ялгарах онцлог юу вэ?
Нортон бол жинхэнэ сайн чанарын, эртний Аргентин дарс юм. Тиймдээ ч бид дотоодын зах зээлийн 60 хувийг хангадаг. Түүнчлэн бид чанартаа маш их анхаардаг. Уг дарсыг үйлдвэрлэдэг газар нутаг болох Мендоса (Mendoza) бүс нутаг нь цаг агаар, байршлын хувьд маш өвөрмөц тогтоцтой бөгөөд дэлхийн хамгийн өмнөд бүс нутагт харьяалагддаг нь бидний ургацын чанарт сайнаар нөлөөлдөг. Өөрөөр хэлбэл хур тунадас багатай, хуурай уур амьсгалтай байдаг нь дарсны усан үзэм тариалалтад ихээхэн үүрэг гүйцэтгэдэг. Мөн Монгол орны цаг агаар Аргентинтай их төстэй санагдсан шүү.
– Тэгэхээр Нортон дарсны амт бусдаас өвөрмөц байх нь ээ?
Тэгэлгүй яахав. Аргентин дарсны амт цаанаа нэг өвөрмөц өөр байдаг. Учир нь дээр дурдсанчлан усан үзмийн ургац бусад орныхыг бодвол өөр. Мөн бусад орны дарсны үйлдвэрүүд олон улсын зах зээлд зориулж бүтээгдэхүүнийхээ ихэнх хувийг экспортолдог, илүү гаднын хэв маягийг шингээсэн байдаг. Харин бид бүтээгдэхүүндээ Аргентин дарсны яг цэвэр амтыг агуулдаг бөгөөд хэзээ ч ямар нэгэн дарсыг хуулбарлахыг хүсдэггүй. Нэг үгээр бидний бүтээгдэхүүн цор ганц, жинхэнэ аргентин дарсны онцгой амтыг агуулсан байдаг.
– Цөөн үгээр тодорхойлбол …?
Шинэхэн, жимслэг, уухад таатай… (fresh, fruity, easy drinking)
Зул сарын оройн хоолны дараа хүүхдүүдээ унтуулчихаад эхнэртэйгээ ил галын дэргэд тухлаад Norton Privada уух дуртай.
– Аргентин улс дарсны үйлдвэрлэлтээрээ дэлхийд хэддүгээрт ордог вэ?
Аргентин дарсны зах зээлээр дэлхийд тавдугаарт жагсдаг. (Франц, Итали, Испани, Австрали, Аргентин…) Нортон бол улсдаа хамгийн шилдэг дарс хэмээгддэг бөгөөд бид дарсны дотоодын зах зээлээ хангаад зогсохгүй нийт 65 улс руу нийлүүлдэг. Аргентинчууд хатуухан унднаас дарсыг илүүд үздэг бөгөөд нэг аргентин хүн жилд дунджаар 17 л дарс уудаг гэсэн судалгаа бий. Гэхдээ энэ тоо өдгөө буурсан ч тэд чанарыг илүү чухалчилдаг хэвээрээ. Аргентинчууд дарсанд маш их дуртай ард түмэн. Тэр дундаа эрчүүд улаан дарс, бүсгүйчүүд оргилуун дарс уух дуртай.
Мендосад Агентинийн дарс үйлдвэрлэлийн 80 гаруй хувь нь буюу 120-150 үйлдвэрлэгчид үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Улсын хэмжээнд 2000 гаруй нэр төрлийн дарс байдаг. Гэхдээ бусад улсаас ялгаатай нь дарс үйлдвэрлэгч тус бүр маш том эдлэнд усан үзмээ тариалдаг. Жишээ нь Италид нэг үйлдвэр 100 га, Испани эсвэл Германд 50 га-д усан үзмээ тариалдаг бол Аргентинд 1000 га талбайг эзэмшдэг.
– Та бүхэн Монголын зах зээлд бүтээгдэхүүнээ нэвтрүүлжээ.
Тийм ээ, World Wine-тай хамтарч буй бидний ажил дөнгөж эхэлж байна. Миний хувьд ч өчигдөр анх удаа Монголд ирлээ. Манай компанийн хувьд Хятад, Япон, Камбож, Вьетнам, Сингапур, Индонез, Тайланд гэх мэт Азийн олон орнуудад бүтээгдэхүүнээ нийлүүлдэг. Монголд дарсны хэрэглээ хөгжөөд удаагүй ч гэсэн бид өөрсдийн бүтээгдэхүүнээ шинэ хэрэглэгчдэд танилцуулж хамтран ажиллахдаа маш таатай байна. Надад өчигдөр оройн хоол маш их таалагдсан. Монголчууд аргентинчууд шиг маханд их дуртай ард түмэн юм билээ. Аргентин улаан дарс махтай маш сайхан зохицдог.
– Яг ямар төрлийн махтай зохицдог вэ?
Үхрийн мах. Аргентинчууд үхрийн махны хэрэглээ ихтэй ард түмэн бөгөөд асадо хэмээн нэрлэдэг үхрийн махан шорлогоороо алдартай. Мөн үхрийн махны томоохон экспортлогч улс юм.
Дарсыг шинжих ерөнхий дөрвөн үндсэн арга байдаг. Нэгдүгээрт хундагатай дарсны өнгийг эхлээд ажих хэрэгтэй
– Хүний эрүүл мэндэд үзүүлэх дарсны эерэг нөлөөг дурдвал…?
Энэ асуултад хариулахаасаа өмнө би нэг зүйлийг онцлон дурдмаар байна. Учир нь Аргентин орон бол дарсны усан үзэм ургуулах эрүүл цэвэр, таатай орчин бүрдсэн газар. Өмнө нь дурдсанчлан Аргентинд хур тунадас бага ордог бөгөөд энэ нь усан үзэм өвчлөхгүй байх нөхцөлийг бүрдүүлж, бид ямар ч нэмэлт химийн найрлагатай ариутгал, бордоо зэргийг ашиглах шаардлагагүй байдаг.
Харин Европын орнуудад хур тунадас ихтэй бөгөөд ургацын өвчлөлтэй тэмцэхийн тулд элдэв бордоог ашигладаг. Тэгэхээр бусад улсынхыг бодоход Аргентин органик, цэвэр байгалийн, эрүүл усан үзэмний тариалалттай байдаг. Нэг үгээр бид байгалийн жамаар ургаж байгаа ургацад хөндлөнгөөс огтхон ч нөлөөлдөггүй юм.
Дарс бол хүний биед хэрэгтэй амин дэмүүдийг агуулсан жимс буюу усан үзмээс бүтдэг. Бусад төрлийн согтууруулах ундааг бодоход хүний биед тустай гэдгээрээ ялгардаг. Мэдээж өдөрт лонх дарс уух нь биед хортой, харин нэг хундага дарс уух нь зүрх, тэр дундаа цусны даралтад сайнаар нөлөөлдөг гэдгийг эрдэмтэд аль хэдийнэ тогтоочихсон шүү дээ.
– Таны дуртай дарс аль нь вэ?
Миний хамгийн дуртай дарс Нортон Привада (Norton Privada). Учир нь гурван төрлийн усан үзмийн хольцтой буюу Каберне-Cabernet, Мальбек-Malbec, Мерло-Merlot гэсэн төрлүүдийг нэг дор агуулсан. Мальбек жимсний амт, каберне нь дарсны ерөнхий амт, мерлот нь зөөлөн амтыг тус тус агуулсан байдаг учир эдгээрийг нэг дор мэдрэх боломжтой уран яруу, тансаг амттай дарс. Би үүнийг зул сарын дарс хэмээн нэрлэдэг. (инээв)
– Зул сарын үеэр уудаг болохоор уу?
Тийм. Гэхдээ зул сарын оройн хоолны үеэр биш, хоолны дараа хүүхдүүдээ унтуулчихаад эхнэртэйгээ ил галын дэргэд тухлаад Привада уух дуртай.
БИД ДАРСНЫ ХАМГИЙН ТОМ ҮЙЛДВЭРЛЭГЧ БУС ХАМГИЙН ЧАНАРТАЙ ҮЙЛДВЭРЛЭГЧ БАЙХЫГ ЗОРЬДОГ
– Нортон дарсыг хийдэг технологийг энгийнээр тайлбарлавал?
Ерөнхийдөө дэлхийн бусад дарс үйлдвэрлэх технологитой бараг ижилхэн ч бид технологоо байнга шинэчлэхийг эрмэлздэг. Бидний 100 гаруй жилийн турш ашиглаж байгаа технологи нь том нөөцлүүр саванд дарсны орцуудаа хийн исгэх арга юм. Энэ нь маш үнэтэй технологи бөгөөд температурыг байнга хянаж, тогтмол барих шаардлагатайгаас гадна 200-250 литр дарсыг өдөрт гурван удаа гараар эргүүлэх шаардлагатай байдаг.
Мөн Аргентинд хагас жилийн өмнөөс бетон өндөг хэмээх нэгэн шинэ технологийг нэвтрүүлсэн. Нэг үгээр хэмжээгээрээ энэ өрөө шиг том өндөг хэлбэртэй, агаар нэвтрүүлэх тусгай технологитой бетон саванд дарс исгэдэг арга юм. Аргентинд ашиглаж байгаа сүүлийн үеийн энэхүү технологийг бусад улсад одоогоор ашиглаагүй байна.
Дарсны тухай мэдлэг тааруу хүн ч Нортон дарсыг хамгийн түрүүнд сонгоод уухад бүр тохиромжтой. Учир нь энэ нь хурц, нясуун биш маш зөөлөн, жимслэг амттай байдаг.
– Уншигчдад сайн чанарын дарсыг хэрхэн таних энгийн арга зааж өгөөч?
Дарсыг шинжих ерөнхий дөрвөн үндсэн арга байдаг. Нэгдүгээрт хундагатай дарсны өнгийг эхлээд ажих хэрэгтэй. Усан үзэмний төрлөөс хамаарч дарсны өнгө харилцан адилгүй. Жишээ нь мальбек төрлийн дарс арай гүн тод өнгөтэй бол пино-нуар дарс шингэн, тунгалаг өнгөтэй байдаг. Тэгэхээр тухайн төрлийн дарс мөн эсэхийг мэдэхийн тулд өнгөөр шинжиж болох нь.
Хоёрдугаарт, хундагатай дарсыг хөнгөн эргүүлэхэд дарс хундаганы дотор ханыг зуурч алгуур урсан бууж байвал чанартай гэсэн үг. Нэг ёсондоо ус шиг л шууд доошоо урсах ёсгүй юм.
Гуравдугаарт хамраа ашигла. Дарс хэт их спиртлэг эсвэл төмөрлөг үнэртэж байвал дарсны хадгалалт, үйлдвэрлэлтэд алдаа гарсан эс бөгөөс муу дарс гэсэн үг. Хэрэв зөөлөн бөгөөд тааламжтай үнэр тэр дундаа жимс үнэртэж байвал сайн дарс. Эцэст нь амтлахад хүчтэй хурц бус, зөөлөн тааламжтай санагдаж, аманд тань “ммм…” гэх мэдрэмжийг өөрийн эрхгүй өгч байвал сайн чанартай дарс юм.
– Нортон дарсны үнэ цэнэ юунд оршдог вэ?
Бид дарсны хамгийн том үйлдвэрлэгч бус хамгийн сайн үйлдвэрлэгч байхыг зорьдог. Бидний үнэ цэнэ хоёр зүйл дээр оршин тогтнодог юм. Нэгдүгээрт гэр бүлийн бизнесээс эхтэй гэдгээрээ онцлог. Бид ямар нэгэн арилжааны болон хувьцаат компани бус гэр бүлийн бизнес эрхлэгч компани юм. Мөн тэргүүн маань компанийн бүхий л ажилтны аж амьдрал болоод эрүүл мэндэд анхаарал тавьдаг бөгөөд нэгэн гэр бүл шиг байдаг энэ байдал бидний үнэ цэнэ болдог.
Хоёрдугаарт, бид зөвхөн сайн чанарын дарс үйлдвэрлэхийг зорьдог. Нэг үгээр бид чанарыг чухалчилж түүндээ л төвлөрч ажилладаг. Чанаргүй дарс үйлдвэрлээд хэрэглэгчдэд хүргэх борлуулалтдаа л анхаараад байвал тэрийг хэн ч авахгүй шүү дээ. Хэрэглэгчид зөвхөн чанартай бүтээгдэхүүнийг л эрхэмлэдэг. Байгалийн аргаар ургуулж боловсруулсан сайн чанарын усан үзмээр бүтсэн дарс бол бидний үнэ цэнэ.
Монголчууд маханд дуртай байдаг шиг Аргентинчууд ч мөн маш их дуртай. Тиймээс бидний дарс ч махтай төгс хоршихоор онцлогтой байдаг.
– Гол имиж юу вэ?
Аргентин улсыг дэлхий нийт маш олон зүйлээр андахгүй мэднэ. Гайхалтай танго бүжиг, алдарт хөлбөмбөгчид Марадона, Месси гээд спорт, соёлын гал цогтой олон хүчин зүйлээр танигдсан байдаг. Яг л түүн лугаа адил бид дарсны үйлдвэрлэлээ ч мөн хүсэл тэмүүлэл, гал цогтой хэв маягаар илэрхийлэхийг зорьдог. Манай дарсны үйлдвэрийн ажилтнууд бүгд аргентинчууд бөгөөд усан үзэм, үйлдвэрийн шат дамжлага гээд дарсанд нөлөөлж буй бүхий л хүчин зүйл, эрчим энерги нь Аргентины гал цогийг агуулж байдаг.
Мөн “Bodega Norton” компанийг Австрийн гэр бүл эзэмшдэг учир бид бүтээгдэхүүндээ Европын дарсны чанарыг шингээсэн байдаг. Нэг үгээр Нортон дарсанд Аргентины гал цогт хэв маяг, Европын давтагдашгүй чанарыг нэг дор шингээсэн гэдгээрээ онцлог юм.
– Олон жил дарсан Нортон дарс хэдэн жилийн настай вэ?
72 жил. Гэхдээ бид түүнийгээ худалдаалдаггүй, хэрэглэгчдэд сонирхуулах үүднээс дарсны үзүүлэнгийн танхимдаа хадгалдаг. Нэг үгээр манай дарсны түүхийг нэг дор харуулсан дарсны сан гэж хэлж болно. Гэхдээ дарс бүрийг хадгалснаар сайн байдаг гэсэн өрөөсгөл ойлголт бий. Хадгалах тусам амт нь улам гайхалтай болдог дарс байхад, үйлдвэрээсээ гараад удаагүй буюу шинээрээ байхад нь уухад амттай дарс гэж бий. Тэгэхээр хэрэглэгчид ямар дарсыг хэдийд уувал тохиромжтой талаарх мэдлэгтэй байхад илүүдэхгүй. Мөн удаан хадгалсан дарс үнэтэй байдгийн учир нь түүнд зарцуулсан хадгалалтын технологийн өртгөөс гадна үйлдвэрээс дахин гарахгүй, магадгүй цор ганц үлдсэн нь нөлөөлдөг.
– Монголчуудын дарсны хэрэглээний талаарх сэтгэгдлээ хуваалцаач?
Миний хувьд энд бүх зүйл шинэлэг байна. Монголчууд цагаан дарснаас илүүтэй улаан дарсанд дуртай юм байна гэж таамагласан. Аргентинчууд ч мөн ялгаагүй улаан дарсанд маш их дуртай. Учир нь дарсны үйлдвэрлэлтийн 80 хувийг улаан, үлдсэн хувийг цагаан дарс эзэлдэг. Мөн монголчуудын хоол мах ихтэй, хүнд төрлийнх байдаг учир аргентин дарстай яг сайхан зохицохоор санагдсан. Аргентинчууд ч мөн маханд дуртайг би дээр дурдсан, бидний дарс ч махтай төгс хоршихоор онцлогтой байдаг.
Монгол улсын хувьд дарсны соёл одоогоор харьцангуй шинэ байгаа ч цаашид хөгжих бүрэн боломжтой гэж бодож байна. Дарсны тухай мэдлэг тааруу хүн ч Нортон дарсыг хамгийн түрүүнд сонгоод уухад бүр тохиромжтой. Учир нь энэ нь хуурай, нялуун биш маш зөөлөн, жимслэг амттай байдаг. Бид өөрийн бүтээгдэхүүн Нортон дарсаар дамжуулан магадгүй 5-10 жилийн дараа Монголын дарсны соёл бүр илүү хөгжсөн байх болно гэдэгт итгэлтэй байна.
Бэлтгэсэн: World Wine
Холбоо барих: 7777 4747